Tekstil Teknik Dergisi Tekstil Haberleri, Tekstil Sektörü, Tekstil Teknik
Related Articles
Mevcut mevzuat, otomobil endüstrisinde inovatif geri dönüştürülebilir konseptler ve yenilenebilir ham maddeleri kullanmayı gerektirmekte.
Bununla birlikte araştırmacılar ve endüstri, yeni çevreye duyarlı lifler geliştirmek için birlikte çalışmakta ve söz konusu lifleri koltuk kaplamalarından yer paspasına kadar çeşitli ürünlerin üretilmesinde kullanmakta. Yeni ekstrem derecede sürdürülebilir taşıtlara gelince, odak artık sadece servis ömrü ve yakıt tüketiminde değil, aynı zamanda artan bir şekilde tüm yaşam devrinde. Bunun ana nedenlerinden biri, taşıtların yaşamlarının sonunda imhası ve çevreye duyarlı bir biçimde uzaklaştırılmasına ilişkin EU direktifi. 2015’e kadar taşıtların % 95’inin geri dönüşümünün mümkün olmasına çalışılıyor. Kaportadan, motora, tekerleklere, yer paspasına kadar tüm bileşenler incelenmekte. Paralel olarak tekstiller daha fazla rol oynamaya başladı. BMW kaynağa duyarlı liflere özel ilgi gösteriyor. Yeni BMW i3’ü geliştirirken doğal liflerin geniş kullanımına yer verildi. Buna ek olarak doğal boyalı deri, geri dönüştürülmüş malzemeler ve yenilenebilir hammaddeler kullanılarak yapılmış plastikler döşemelerin % 25’ini oluşturdu. BMW bu anlaşılması güç sürdürülebilir taşıtın üretimine 400 milyon Euro yatırım yaptı.
KOLTUK KAPLAMALARI EKO-TEKSTİLLERDEN
IBENA Cortex GmbH‘dan otomotiv endüstrisi için dokuma kumaş üreticisi Christian Deutmeyer şunları söylüyor. “Tüm amaç ve eğilimler için bugünlerde sürdürülebilirliği konuşulmadığı bir toplantı yok. Koltuk kaplamalarında, IBENA Cartex dönüştürülen veya yenilenebilir hammaddeleri içeren 3 bileşenli sandviç tasarımını geliştirdi. Yüzeydeki kumaş dönüştürülmüş polyester ve kolza tohumu, soya, ayçiçeği tohumu ve benzeri gibi maddelerden elde edilen % 50 biyo-polyol köpük ihtiva ediyor. Alt tabaka pamuk veya geri dönüştürülmüş polyesterden mamül örme, nonwoven malzemelerden oluşuyor.” Deutmeyer talebin bunlar olduğunun altını çizdi ancak fiyatların kurulumun önünde önemli bir bariyer olduğuna dikkat çekti. Dönüştürülmüş polyester yeni Ford Focus Electric’te önemli bir oranda kullanıldı. Koltuk kaplamalarının büyük bir kısmı, eski PES şişelerden elde edilen Repreve elyafından yapıldı. Her bir Ford Focus Electric iç döşemesi için 22 plastik şişe kullanılmakta. Bu da sadece buna karşılık gelen mineral yağ miktarından tasarruf etmekle kalmamakta aynı zamanda gereken enerji miktarını ve CO2 salınımını azaltmakta.
Citroen’de vurgu doğada. Geçen yıldan bu yana, Citroen C4’ün koltukları, Tencel liflerinden dokunmuş kumaş ile kaplandı. Tencel Avusturalya’dan Lenzing tarafından odundan üretilen bir selüloz elyafı olup biyolojik olarak parçalanabilir durumda. “Koltuk kaplama kumaşlarına ek olarak, Tencel lifleri otomotiv sektöründe, paspaslar için hacimli malzeme olarak, plastik parçalar için lifli tozlar ve nonwovenlar için tekstil lifleri ve batarya ayırıcıları olarak kullanılmakta” diyor Lenzing’deki Yeni Uygulamalar Küresel Tekstil Inovasyonları ve İş Çözümleri Başkanı Dr. Friedrich Suchomel.
KİTLE ÜRETİMİNE HAZIR
Thuringia – Tekstil ve Plastik Araştırmaları Enstitüsü- Thuringia Institute for Textile and Plastic Research (Thüringisches Institut für Textil- und Kunststoff-Forschung e.V.) şubesi olan Ostthüringische Materialprüfgesellschaft für Textil- und Kunststoffe mbH (OMPG) CEO’su Ralf Bauer’e göre selüloz lifleri sadece fonksiyonel olduğunda otomobil endüstrisi için ilginç hale gelebiliyor. Otomotiv endüstrisi iş dünyası ve teknolojiden müşteriler için polimer malzemeler ve kompozitler alanındaki projelerde çalışıyor. Kompleks prosesler kullanılarak, OMPG parafini selüloz ile kombine edebilecek böylece serinletme etkisine sahip klimalı lif üretebilecek. Söz konusu lifi araba koltuklarında kullanmak konforu arttırırken, tavan astarında kullanmak iç sıcaklığı düşürecek.
Bu da özellikle Dubai gibi çok yüksek sıcaklığın yaşandığı ülkelere uygun taşıtların yapılmasını sağlayacak. 
“Sürdülebilirlik ucuz bir şey değildir. Ancak eğer selüloz gibi kaynak duyarlı malzeme fonksiyonelliğin tamamlayıcı faydası ile birleştirilebilirse, kitle üretimine geçiş için hazır hale gelecek” diyor Bauer. Nature Wins projesinde, Institute for Textile Technology of RWTH Aachen geri dönüştürülebilirlik, yenilebilir hammadde ve biyo-parçalanabilirlik gibi en az 3 çevreye duyarlı faktörü bir araya getiriyor. Geçen yıl Ocak ayından beri Enstitü, Belçikalı proje partnerleri ile birlikte çalışıyor. Centexbel Research Centre ve Sirris Leuven Composites Application Lab PLA’dan yapılmış yeni kompozit maddenin biyo polimer olarak ketenin ise doğal elyaf olarak kullanıldığı bir proje üzerinde çalışıyorlar. Bu iki bileşeni bir araya getirerek, cam elyafına yakın özelliklere sahip olan ancak onun kadar yoğun olmayan keten lifinin pozitif özelliklerine sahip olan biyokompoziti üretiliyor. Bu da malzemeden sonraki işlemlerde tasarruf edilebileceği anlamına geliyor. Bu lifler nonwoven, iplik ve dokuma kumaş üretiminde kullanılabilir.
DAHA HAFİF, DAHA İŞLEVSEL
İç mekanlar, bir dizi farklı yenilikçi özellik ile kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan yerler olarak sadece gelecekteki elektrikli arabalarda düzenlenmeyecek. Artık tasarımcıların emrinde, ışık & ısı yayan, elektrik ileten ve hatta duyusal özelliklere sahip yeni tekstil çeşitleri ve fiber-bazlı hafif kompozitler var. Bazıları henüz ‘laboratuardan sıcak sıcak’ çıkmış bu gelişmeler, araba, kamyon ve otobüs üreticilerinden ilgi topluyor. Hala araştırma safhasında ve dolayısıyla prototip aşamasının çok az ötesinde olmalarına ve düzenli üretime başlamamış & kitle piyasasına çıkmamış olmalarına rağmen, fevkalade yararlı özellikleri nedeniyle hava, demiryolu ve deniz seyahatleri uygulamaları için öneriliyorlar.
Özellikle otomotiv ve hava seyahat endüstrileri tekstil teknolojilerinin lokomotifleri olduğundan, uygun yeni gelişmeler kısa bir süre içinde temsilcilikler, bankalar ve evlerde kendi yolunu bulacaktır: alternatif pozitif ambiyans aydınlatmasına sahip tekstil öğeleri, ışıklı tekstil işaretleri ile bina girişleri, aydınlatma & klima fonksiyonlarına sahip perdeler ve dokunmuş duvar bileşenleri.
‘AKILLI’ TEKSTİL İÇİN BEŞ İÇ UYGULAMA ALANI
Bu arada, Alman Tekstil araştırma kurumlarının otomobil sanayisi ve motorlu taşıt sanayi ile diyalogu önemli ölçüde ilerledi; TITV Pazarlama Müdürü Sabine Gimpel, tekstil mikro sistemleri teknolojilerinde uzmanlaşmış olan kendi araştırma kurumunun bakış açısıyla, araba içlerinde akıllı tekstiller için çeşitli uygulama alanları tanımlıyor. Elektrikle çalışan araçların baktığımızda örneğin bu yeni koltuk ısıtıcısı çeşitleri olabilir. “Bugüne kadar bunlar minderin derininde idi. Ama orada, kaplama malzemesi yalıtım olarak işlev görür.Yeni malzemeler ile ısıtma elemanlarını koltuk kılıflarına, kol dayanağı yüzeylerine veya kapı panellerine monte etmek mümkün ve böylece koltuk yapısının tasarımı çok daha hafif olacak.”
Gimpel duyarlı tekstil panelleri kullanılan uygulamalarda, mesela bir koltuk minderi üzerinde ne olduğunu belirlemek (bir kazada, diyelim ki, yolcu koltuğu üzerinde sadece bir çanta olduğunda hava yastığı açılmayacak) ve sürücünün mevcut sağlık durumunu kontrol etmek amacıyla tekstil sensör teknolojisi ile biyo- sinyalleri izlemek gibi ilave fırsatlar görüyor. Bu alanda bir uzman olan Bayan Gimpel, dokunmuş LED ipliklerine sahip ışık yayan tekstillerin, parlamasız ışık kaynaklarının ve bunların yanı sıra dokunmuş elektro- ışıklı yüzeylerin geleceğin arabalarındaki oryantasyon ve ambiyans ihtiyaçlarını karşılayacağına emin. Greiz‘da şimdi, ışık yayan tekstillerin endüstriyel üretiminin operasyonel (ve dolayısıyla ucuz) aşamasına ulaşan bir teknoloji var. Bu teknoloji ile LED’ler, bir nakış makinesi kullanılarak iletken ipliklere takılabiliyor ve (lehimli) iletişim böylece oluşturuluyor. Bu malzemede seri üretime geçildiğinde tavan döşemeleri ve ayrıca iç kapı panelleri hem enerji tasarrufu sağlayan hem de alıcının beğenisine uyarlanmış bir şekilde aydınlatılabilir.
